Tijdens een staking van een dikke tien jaar tegen hun platenmaatschappij bleven Andy Partridge en Colin Moulding driftig doorgaan met het schijven van liedjes en het opnemen van demo's. Het gevolg was een overvloed aan materiaal. Dit resulteerde in het vorig jaar verschenen akoestisch georkestreerde ‘Apple Venus Volume 1’ en nu is er (alweer) deel 2. Een opvolger die iets meer tegen de elektrische gitaren aanleunt, zij het met mate. Het is met name een fijne poplaat geworden die na een paar draaibeurten knappe subtiliteiten naar de oppervlakte tilt en tegelijkertijd de poppy en catchy elementen niet schuwt. Romantische, humorvolle, ietwat melancholisch en over het algemeen wat meer filosofische getinte teksten maken de klus prima af.

Score:

Copyright 2000 PI

Onhandig: behept met podiumangst voorman worden van een band. Zanger/songschrijver Andy Partridge van XTC deed het eind jaren '70 en zag zijn carrière niet echt van de grond komen. Bescheiden hitjes waren er in de beginperiode nog met 'Making plans for Nigel' en 'Senses working overtime', maar daar bleef het dan ook bij. Niet terecht, getuige de vele sterke XTC-albums die volgden. Voor de fans die de groep wel aan zich bond is er nu 'Fuzzy Warbles', een door Andy Partridge samengestelde verzameling homestudiomateriaal op 2 cd's. Nummers die de XTC-albums net niet haalden en obscure jingles, filmmuziek en persoonlijke favorieten, muzikale experimenten en zelfs een welkomstboodschap voor het antwoordapparaat. Vaker curieus (5 minuten geinen in de studio in 'That Wag') dan echt fraai, maar voor de liefhebbers van het werk van Partridge zeker interessant. Een fascinerende blik achter de schermen biedt het in elk geval. Aardige aftrap van een serie om in de gaten te houden.

Rutger Steenbergen

Het aardige van een eigen platenlabel is dat je uit mag brengen wat je wilt. 'Fuzzy Warbles' (Ape House Records/Bertus), de door Andy Partridge - XTC - samengestelde serie demo's, B-kantjes en obscure soundtracks die inmiddels toe is aan deel drie en vier is een goed voorbeeld. Volstrekt niet interessant voor een major label, maar het biedt een aardig kijkje in de muzikale keuken van Partridge. Wat daarbij opvalt is dat de Engelsman liedjes schrijft met de snelheid van het licht, Beatlesque akkoordwisselingen tot kunst heeft verheven en de kwalificaties eigenzinnig en onpeilbaar niet uit de lucht komen vallen. Op de derde schijf - met aardige demo-uitvoeringen van 'Humble Daisies', 'Holly Up On Poppy' en het voor een soundtrack geschreven 'Lightheader' - valt dit nog wel mee, Cd 4 is met afwisselend luisterliedjes en excentrieke uitstapjes als 'Zonked Right Out Onlife', 'Peck The Ground Like A Chicken' en 'Gangway, Electric Guitar Is Coming Through' nogal vreemd. Maar schoonheid is dan ook niet het uitgangspunt van deze 'Fuzzy Warbles'. Wel de vraag of de serie interessant is voor de gemiddelde luisteraar. Ik ben geneigd te zeggen nee. Dat Andy Partridge een aardig liedje kan schrijven is genoegzaam bekend, de verhaaltjes bij de nummers zijn een aardige aanvulling, maar als geheel levert de serie geen dusdanige verassingen op dat hem tot een must-have maakt. Aardig voor de echte fan is hij desalniettemin wel.

Rutger Steenbergen

Het verhaal van de minstreel van Thrace - zoon van de Griekse god Apolla en zijn muse Calliope - heet dit 'Orpheus' te zijn, maar zoals het poëzie betaamt wordt dit niet met zoveel woorden gezegd. Het gaat om de eigen fantasie, en dus omschrijft muzikant/dichter Peter Blegvad het album in een interview als een "reis vanuit de luie stoel". Letterlijk: "Laat je meenemen naar de hel, naar de paden van de Olympus, naar een kolkende steeg in Galveston, transformeer tot een profeet door de alchemie van het geluid". Het klinkt pretentieus, en dat is het getuige de medewerking van lastpak Andy Partridge - XTC - ook ongetwijfeld, maar wel toegankelijk. Zo ontspint zich vanaf beginzin "Another day dawns on the savannah" een fascinerend spoken-word avontuur in woord en geluid. Blegvad's vertelstem is prikkelend terwijl Partrdige - toch al niet vies van het experiment - zich uitleeft op rare ritmes, soundscapes en effecten. Het leidt tot een origineel poëtisch avontuur dat niet alleen staat als statement, maar ook inhoudelijk behoorlijk weet te overtuigen. Dompel je onder en onderga het zelf, het is in het slechtste geval confronterend. Goh...het lijkt wel kunst!

Rutger Steenbergen

Het blijft een leuke band, dit XTC. Nooit echt doorgebroken bij het grote publiek - de podiumangst van voorman Andy Partridge is daar ongetwijfeld debet aan - maar wel uitermate invloedrijk en veelzijdig. Hoe veelzijdig is te horen op de dubbelaar 'Fossil Fuel', waarop de beste singles uit de bijna dertigjarige carrière van de band verzameld zijn. Opvallend is het hoe de groep van punk en new-wave eind jaren '70 (luister naar 'Statue Of Liberty' of 'Are You Receiving Me' en je hoort een jonge Elvis Costello of Joe Jackson) geleidelijk opschoof richting pop, zonder zijn eigen geluid te verloochenen. Goede voorbeelden zijn de hits 'Making plans for Nigel' en 'Senses working overtime', maar ook eigenwijze nummers als 'Bail And Chain' en 'Great Fire' getuigen van eigenzinnig soort tijdloosheid. Het experiment heeft altijd een sleutelrol gespeeld bij XTC, maar zoals vaker bij singles worden hier de toegankelijkste nummers voor uitgekozen. Het is een aardige bijkomstigheid op 'Fossil Fuel (The XTC Singles)' dat van begin tot eind 'gemakkelijk' klinkt en met het prachtige 'Wrapped in Grey' waardig afsluit. Een heerlijke verzamelaar.

Rutger Steenbergen

© 2005 Planet Internet

De carrière van XTC kenmerkt zich door geweldige platen én een wurgcontract. Maar: "Het ergste leed maakt de mooiste kunst." Een interview met zanger Andy Partridge.

Door Rutger Steenbergen

Denk je aan XTC, dan denk je aan 'Senses Working Overtime' en 'Making Plans For Nigel'. De Britse formatie scoorde er in de jaren '80 grote hits mee en werd met de Talking Heads een invloedrijke band. Artistiek gezien was er succes, maar financieel ging het stukken minder, verzucht zanger en XTC-oprichter Andy Partridge. Gouden platen heeft hij niet en koning van een klein land is hij evenmin. Wat XTC wel is? “Een mislukking, maar door de mislukkingen gaan we door”.

XTC werd midden jaren '70 opgericht in het Engelse plaatsje Swindon. Vanuit ‘het lachertje’ van Groot-Brittannië werkte de groep aan een eigen geluid van eigenwijze en originele New Wave. De sound sloeg aan, eerst in Londen, daarna dankzij debuutalbum 'White Music' en de ijzersterke opvolger 'Drums and Wires' in de rest van de wereld. XTC was on top of the world en bekroonde zijn creatieve gloriejaren met het weergaloze 'Skylarking' uit 1986, dat door velen een klassieker wordt genoemd.

Wurgcontract
Toch kon het succes niet verhullen dat het achter de schermen rommelde. XTC had in zijn jeugdige onbezonnenheid een wurgcontract getekend bij Virgin Records en voelde zich geketend. Het leidde tot onbegrip, frustratie en zelfs podiumvrees. "We verkochten onze ziel aan de platenmaatschappij en iedereen verdiende aan ons behalve wijzelf," kijkt Andy Partridge terug. "Ik was in die tijd ook verslaafd aan de valium." Tijdens een van de vele de tours kickte de zanger cold turkey af van het kalmeringsmiddel. Het bleek geen slimme zet. "Het volgende jaar kreeg ik paniekaanvallen, slapeloosheid en een enorm gevoel van frustratie over vijf jaar toeren zonder er ook maar een cent van te zien. Toen heb ik besloten dat ik helemaal niet meer zou toeren en alleen nog maar muziek zou maken."

De affaire met de platenmaatschappij bereikte zijn dieptepunt in de jaren '90, toen de band in een poging onder zijn contract uit te komen in staking ging. Partridge: "Dat was enorm frustrerend en pijnlijk, we konden het geld ook helemaal niet missen. Na zeven jaar hebben ze ons uiteindelijk laten gaan."

Erkenning
Het wurgcontract met Virgin Records loopt als een rode draad door XTC's carrière, maar Andy Partridge ziet ook voordelen. "Met succes alleen hadden we nu niet meer bestaan. De mislukkingen maken dat we doorgaan, dat de batterij opgeladen wordt. Het is ook onze voornaamste drijfveer. We zoeken zoeken nog steeds naar waardering, zoiets als erkenning van je ouders vroeger."

Ondanks de financiële tegenslagen heeft Andy Partridge de laatste jaren muzikaal zijn draai weer gevonden. Zo is de Brit eigenaar van zijn eigen 'ethische' platenlabel APE Records, waar hij muziek uitbrengt van bands die hij zelf leuk en waar hij naar hartelust kan experimenteren. Bijvoorbeeld met het muzikale hoorspel ‘Orpheus’ met kunstenaar Peter Blegved, wiens debuutalbum hij in een ver verleden produceerde. Dertien jaar kostte het om het album af te ronden, maar dat is nu niet erg. Partridge: "Een commerciële platenmaatschappij zou zoiets nooit uitbrengen. En waarom ook, twee kalende mannen van middelbare leeftijd die experimenteren in een schuur in Swindon. Maar het werd eigenlijk steeds beter en toen we het uitbrachten kregen we heel positieve reacties."

Nieuw werk
Met XTC'er van het eerste uur en medesongschrijver Colin Moulding nam Partridge in 1999 muzikaal revanche voor het slepende conflict met Virgin. In dat jaar verscheen Apple Venus Part 1 en 2, een oorspronkelijk als boxset bedoelde dubbel-cd waarop de band de twee contrasterende kanten van XTC laat horen. Vanwege de weinige financiële middelen verschenen de cd's los van elkaar en bleven ze tamelijk onopgemerkt, hoewel ze beiden van een opmerkelijk hoog niveau zijn. Met de zojuist verschenen heruitgave 'Apple Box' - nu wel als boxset - hoopt Partridge dat te veranderen.

"Er zijn verschillende bands die XTC als voorbeeld noemen en er is meer interesse. Daarnaast willen we nog steeds zoveel mogelijk mensen plezieren met mooie muziek." Mocht ook deze heruitgave niet verder reiken dan lovende woorden van 'de kenners' dan is er volgens Partridge nog niets aan de hand: "De mislukking is nog altijd onze grootste inspiratiebron."

Winnen: XTC singles
Ter gelegenheid van de ‘Apple Box’ heeft XTC een single uitgebracht met nummers van het album én twee nieuwe songs. Jij kunt hem winnen door ons je naam, adres en de naam van het debuutalbum van de band te mailen. Onder de goede inzenders verloten we vijf singles.

© 2005 Planet Internet

Het verhaal achter het Britse XTC is even klassiek als triest. Jong en naïef tekende de band eind jaren '70 een wurgcontract bij Virgin Records en van de vele prachtige platen die ze maakten zagen ze vrijwel geen cent terug. Het conflict liep hoog op en bereikte in 1992 een dieptepunt toen de band middels een staking zijn contract probeerde te ontbinden. Na liefst zeven jaar ging Virgin akkoord, waardoor er pas in 1999 - in eigen beheer - nieuw werk verscheen. De 'Apple Venus Recordings part 1 en 2' kwamen destijds noodgedwongen los van elkaar uit, maar dit wordt nu goed gemaakt met een luxe boxset met beide albums en twee cd's met de demo-versies die eraan vooraf gingen.

De heruitgave valt volledig te billijken, want waar de albums zes jaar geleden nauwelijks opvielen bewijzen ze gebundeld opnieuw hun waarde. Vooral het akoestische en rijk georkestreerde eerste deel is prachtig. XTC speelt met afwijkende melodieën en arrangementen, zoekt het avontuur zonder krampachtig te worden en houdt de spanning moeiteloos vast. Part 2 is wisselvalliger en kent enkele mindere nummers, maar ook hier is veel moois te beleven, waaronder het onweerstaanbare 'The Man Who Murdered Love'. XTC bulkt van het talent en is dit met de jaren niet verloren. Het is de tragiek van de band dat het er slechts gedeeltelijk uitkwam, maar met 'The Apple Box' nemen ze revanche.

Rutger Steenbergen

© 2005 Planet Internet